4^ο

Στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος "Σχολεία – Πρέσβεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου", οι μαθητές και οι μαθήτριες του 4ου Γενικού Λυκείου Ρόδου συνομίλησαν με τρεις γυναίκες που υπηρετούν την πολιτική, την εκπαίδευση και τη δημόσια διοίκηση από θέσεις ευθύνης.

Οι συνεντεύξεις αυτές ανοίγουν έναν ουσιαστικό διάλογο γύρω από ζητήματα έμφυλων στερεοτύπων, ισότητας των φύλων και ηγεσίας. Οι εμπειρίες και οι απόψεις των τριών γυναικών φωτίζουν τις προκλήσεις, τις αλλαγές αλλά και τη συνεχιζόμενη ανάγκη για διεκδίκηση ίσων ευκαιριών για τις γυναίκες σε όλους τους επαγγελματικούς τομείς.

«Παιδεία χωρίς Σύνορα, Ηγεσία χωρίς Στερεότυπα: Η Λίνα Φιλιππάκη για την Ισότητα και την Ελληνόγλωσση Εκπαίδευση στην Ευρώπη»

Η Λίνα Φιλιππάκη, Συντονίστρια Εκπαίδευσης για τα ελληνικά σχολεία της Βόρειας Ευρώπης, διαθέτει βαθιά γνώση των εκπαιδευτικών συστημάτων και ιδιαίτερη ευαισθησία σε ζητήματα ισότητας των φύλων και ίσων ευκαιριών. Μέσα από τον διεθνή της ρόλο, προσφέρει μια ευρύτερη, ευρωπαϊκή οπτική γύρω από τις διακρίσεις που εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στον επαγγελματικό στίβο. Η συνέντευξή της προς τους/τις μαθητές/μαθήτριες του 4ου ΓΕ.Λ. Ρόδου αναδεικνύει τις διαρθρωτικές αλλαγές που απαιτούνται, αλλά και την ανάγκη για ενδυνάμωση των κοριτσιών από τα σχολικά χρόνια.

Ποια είναι η σημερινή σας θέση στον χώρο της εκπαίδευσης;

Αυτή τη στιγμή υπηρετώ ως Συντονίστρια Εκπαίδευσης για τα ελληνόφωνα σχολεία της Βόρειας Ευρώπης και εδρεύω στην Πρεσβεία της Ελλάδας στο Λονδίνο, γεγονός που συνεπάγεται και τον ρόλο της διπλωματικής ακολούθου. Είμαι υπεύθυνη για την υποστήριξη και εποπτεία όλων των ελληνικών σχολείων στις περιοχές αρμοδιότητάς μου, που είναι το Ηνωμένο Βασίλειο, Ιρλανδία, Σουηδία, Δανία, Νορβηγία, Φινλανδία, Λιθουανία, Εσθονία, Λετονία. Στο Ηνωμένο Βασίλειο λειτουργούν αμιγώς ελληνικά σχολεία, που περιλαμβάνουν όλες τις βαθμίδες (Νηπιαγωγείο, Δημοτικό, Γυμνάσιο, Λύκειο) καθώς και πολλά αναγνωρισμένα απογευματινά σχολεία , στα οποία διδάσκονται η ελληνική γλώσσα και ο πολιτισμός. Τέτοια σχολεία έχουμε και στις άλλες χώρες της περιοχής ευθύνης μου. Οι εκπαιδευτικοί που στελεχώνουν τα σχολεία αυτά αποσπώνται ύστερα από αίτησή τους. Ο ρόλος μου είναι συμβουλευτικός, υποστηρικτικός και εποπτικός ως προς τη λειτουργία τους.

Τι σας ενέπνευσε να ασχοληθείτε με τον ελληνισμό της διασποράς και την εκπαίδευση στο εξωτερικό;

Η πρώτη μου εμπειρία ήταν όταν υπηρέτησα ως εκπαιδευτικός στην Γερμανία. Ακόμη και πριν από εκείνη την αποστολή, με απασχολούσε έντονα το γεγονός ότι ένας σημαντικός αριθμός Ελλήνων ζει εκτός συνόρων. Είναι κρίσιμο να διατηρούμε ζωντανή τη σύνδεση με τον ελληνισμό της διασποράς. Ο θεμελιώδης τρόπος για να επιτευχθεί αυτό είναι μέσω της διατήρησης της γλώσσας. Για μένα, η γλώσσα είναι πατρίδα· δεν είναι απλώς λέξεις, είναι φορέας πολιτισμού, ιστορίας και ταυτότητας. Οι εκπαιδευτικοί επιτελούν εξαιρετικά σημαντικό έργο σε αυτή την αποστολή και το κράτος μας δημιουργεί τις κατάλληλες προϋποθέσεις για να παρέχεται ποιοτική ελληνόγλωσση εκπαίδευση σε όλα τα παιδιά της διασποράς.

Παράλληλα, η εμπειρία της διδασκαλίας στο εξωτερικό, όσο δύσκολη κι αν είναι, προσφέρει σημαντικά οφέλη τόσο στους ίδιους τους εκπαιδευτικούς όσο και στο εκπαιδευτικό μας σύστημα. Μεταφέρουν στο εξωτερικό τη σύγχρονη, ποιοτική ελληνική εκπαίδευση και επιστρέφουν με πολύτιμες εμπειρίες από το εκπαιδευτικό και πολιτισμικό περιβάλλον της χώρας που υπηρέτησαν. Αυτός ο αμφίδρομος εμπλουτισμός είναι πολύτιμος για τη μακροπρόθεσμη πρόοδο της παιδείας.

Πώς αντιμετωπίζετε τα έμφυλα στερεότυπα όταν επηρεάζουν συναδέλφους ή μαθήτριες;

Τα έμφυλα στερεότυπα, δυστυχώς, παραμένουν υπαρκτά. Αν και το νομικό πλαίσιο σήμερα εξασφαλίζει ισότητα, στην πράξη εξακολουθούν να εμφανίζονται ανισότητες. Οραματίζομαι έναν κόσμο στον οποίο η αξιολόγηση των ανθρώπων θα βασίζεται αποκλειστικά στην προσωπικότητα, τις ικανότητες και τις δεξιότητές τους — όχι στο φύλο.

Η καλύτερη στρατηγική για την καταπολέμηση των στερεοτύπων είναι η ανοιχτή συζήτηση. Όταν νιώθουμε ότι ένα περιστατικό μπορεί να σχετίζεται με έμφυλη προκατάληψη, οφείλουμε να το επισημαίνουμε, να το αναλύουμε και να το αναστοχαζόμαστε. Η αποσιώπηση, όσο καλοπροαίρετη κι αν είναι, συντηρεί το πρόβλημα. Μόνο μέσα από τη συνειδητοποίηση και τον διάλογο μπορούμε να το αποδομήσουμε.

Πώς αξιολογείτε τον ρόλο σας ως γυναίκα σε διοικητική θέση στον εκπαιδευτικό τομέα; Υπάρχει κάτι που θεωρείτε ότι φέρνετε διαφορετικό;

Θα ήθελα να ζούμε σε έναν κόσμο όπου η συζήτηση δεν θα περιστρέφεται γύρω από το φύλο, αλλά γύρω από την ποιότητα, τη συνεισφορά και την ουσία της δουλειάς μας. Θέλω να επιστρέψω από αυτή τη θητεία γνωρίζοντας ότι αξιοποίησα όλα τα εργαλεία και τις εμπειρίες μου με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Ο καθένας μπορεί να προσφέρει κάτι μοναδικό, εφόσον βρεθεί στο κατάλληλο πλαίσιο. Η έμφαση πρέπει να παραμείνει στις αξίες, την αποτελεσματικότητα και την προσήλωση.

Τι αλλαγές θα θέλατε να δείτε για την επίτευξη της ισότητας, τόσο σε επίπεδο Υπουργείου όσο και σε τοπικό επίπεδο σχολικής κοινότητας;

Σε θεσμικό επίπεδο, δεν διαπιστώνω πλέον νομικούς περιορισμούς ως προς την ισότητα. Το πρόβλημα εντοπίζεται περισσότερο στην αναποφασιστικότητα ή στην αναστολή διεκδίκησης από πλευράς των ίδιων των γυναικών. Στον χώρο της εκπαίδευσης, ενώ η πλειοψηφία των εκπαιδευτικών είναι γυναίκες (σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, περίπου 60%), το ποσοστό τους σε διοικητικές θέσεις ευθύνης παραμένει χαμηλό — και όσο ανεβαίνει το επίπεδο της διοικητικής ευθύνης, τόσο μειώνεται το ποσοστό.

 Το φαινόμενο της "γυάλινης οροφής" είναι υπαρκτό και στην εκπαίδευση. Οι γυναίκες βλέπουν την κορυφή, αλλά συχνά δεν έχουν την ευκαιρία να την αγγίξουν. Χρειάζεται λοιπόν συστηματική ενθάρρυνση, θετικά πρότυπα και ενεργή πολιτική στήριξης.

Τι μήνυμα θα θέλατε να στείλετε σε νεαρές γυναίκες που επιθυμούν να αναλάβουν θέσεις ευθύνης στην εκπαίδευση, είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό;

Θα τους έλεγα να τολμήσουν. Σήμερα υπάρχουν οι προϋποθέσεις για ισότιμη πρόσβαση. Αυτό που λείπει συχνά είναι η αυτοπεποίθηση. Πολλές γυναίκες διστάζουν να υποβάλουν αίτηση για μία θέση ευθύνης, συχνά επειδή δεν αισθάνονται επαρκώς υποστηριγμένες από το περιβάλλον τους ή επειδή έχουν εσωτερικεύσει κοινωνικά στερεότυπα. Όμως, όταν το τολμήσουν, διαπιστώνουν ότι μπορούν να τα καταφέρουν.

Εμπιστεύομαι απόλυτα τη νέα γενιά. Είναι δυναμική, ενημερωμένη και πιο συνειδητοποιημένη από ποτέ. Αν συνεχίσει να τολμά και να διεκδικεί, τότε η κοινωνία μας θα προχωρήσει προς ένα μέλλον δικαιότερο και πιο συμπεριληπτικό για όλους.

 

«Ηγεσία με Ενσυναίσθηση και Όραμα: Η Αρίστη Στεργιάδου για τις Προκλήσεις, τα Στερεότυπα και την Ισότητα στην Εκπαίδευση»

Η Αρίστη Στεργιάδου, διευθύντρια του Πρότυπου ΕΠΑΛ Ρόδου, καταθέτει τη δική της εμπειρία από τη θέση ευθύνης που κατέχει στον χώρο της εκπαίδευσης. Μιλώντας στους/στις μαθητές/μαθήτριες του 4ου ΓΕ.Λ. Ρόδου, αναδεικνύει τις πολλαπλές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες διευθύντριες, τον ρόλο των εκπαιδευτικών στην καταπολέμηση των στερεοτύπων και τη σημασία της ισότητας ευκαιριών για όλα τα παιδιά. Με νηφαλιότητα και σαφήνεια, υπογραμμίζει τη σημασία της ενσυναίσθησης, της διαχείρισης και της επικοινωνίας στο σχολικό περιβάλλον.

 

Ποια θεωρείτε ότι είναι τα σημαντικότερα καθήκοντα και οι μεγαλύτερες προκλήσεις της θέσης σας ως διευθύντρια του σχολείου;

Πιστεύω ότι τα σημαντικότερα καθήκοντα είναι η διασφάλιση ενός καλού περιβάλλοντος για τους μαθητές μας, η ενδυνάμωση των σχέσεων και οι δράσεις των εκπαιδευτικών μας πάνω στο επαγγελματικό τους κομμάτι. Επίσης, μέσα σε όλα αυτά ανήκει και η διαχείριση των διοικητικών θεμάτων, τα οποία αποτελούν απαραίτητες υπηρεσίες για την καθημερινή και ομαλή λειτουργία του σχολείου.

Πιστεύετε ότι στο χώρο της ελληνικής εκπαίδευσης επικρατεί ισότητα  μεταξύ ανδρών και γυναικών  σε θέσεις ευθύνης;

Πιστεύω ότι τα πράγματα έχουν αλλάξει τα τελευταία χρόνια. Υπάρχει μία τάση να βλέπουμε περισσότερο άντρες σε θέσεις ευθύνης αλλά αυτό σιγά-σιγά έχει αλλάξει. Όπως έχω αναφέρει και σε ένα συνέδριο, το 1991 είχε γίνει σύσταση από την Ευρώπη ότι ακόμα και στα δημόσια έγγραφα πρέπει πλέον να αλλάξει το στερεότυπο των λεγομένων μας μεταξύ ανδρών και γυναικών. Δηλαδή, ξεκινάμε πάντα λέγοντας “ο” άνθρωπος που είναι από μόνο του ένα στερεότυπο, γιατί δεν υπάρχει καθόλου μέσα η θηλυκή εικόνα, οπότε μετά από τις εξελίξεις και στο δημόσιο χώρο σε ό,τι αφορά τα έγγραφα, έχουμε μπει στη διαδικασία για ν’ αλλάξουν αυτά τα στερεότυπα.

Έχετε αντιμετωπίσει διακρίσεις ή προκαταλήψεις λόγω του φύλου σας κατά τη διάρκεια της καριέρας σας;

Πιστεύω ότι λίγο πολύ όλες οι γυναίκες που βρίσκονται σε θέση ευθύνης έχουν να αντιμετωπίσουν κάτι ανάλογο. Υπήρχαν στερεότυπα, αλλά θεωρώ ότι η κάθε μία από μας μέσα από μία καλύτερη επικοινωνία, είχε αποτέλεσμα την ισορροπία στο επαγγελματικό κομμάτι και στην επιμόρφωσή μας, βελτιώνοντας την αντίστοιχη εξέλιξη.  

Βλέπετε  να  υπάρχουν έμφυλα στερεότυπα μεσα στο σχολικό περιβάλλον (ανάμεσα σε μαθητές, γονείς ή συναδέλφους) και πώς τα διαχειρίζεστε;

Η αλήθεια είναι ότι έχουμε τέτοιες εικόνες. Αυτό φυσικά οφείλεται στην ποικιλομορφία και την πολυπολιτισμικότητα που έχουν πλέον τα σχολεία μας, έτσι έχουμε τέτοια θέματα συνήθως με μαθητές οι οποίοι για παράδειγμα ανήκουν σε άλλα δόγματα θρησκειών, οπότε αυτό από μόνο του απομονώνει κάποιες θέσεις. Παρόλα αυτά, όμως, μέσα από τις διαδικασίες του σχολείου με συζήτηση  και συμπόρευση, έχουν λυθεί τα περισσότερα από αυτά τα ζητήματα. Κάποιες φορές οι γονείς εμφανίζονται πιο δυναμικοί λόγω της θέσης που κατέχουν στο κοινωνικό περιβάλλον, αλλά και σε αυτή την περίπτωση όσες φορές τους προσκαλέσαμε στο χώρο του σχολείου, είχαμε ως αποτέλεσμα τη διευθέτηση πολλών θεμάτων με πολύ καλό τρόπο.

Πιστεύετε ότι οι γυναίκες αντιμετωπίζουν διαφορετικές προσδοκίες ή πιέσεις όταν αναλαμβάνουν διοικητικούς ρόλους;

Σε αυτό το κομμάτι,  η μεγαλύτερη πίεση προέρχεται από την προσπάθεια εξισορρόπησης του οικογενειακού κεφαλαίου με το εργασιακό, ως προς την διαχείριση της θέσης ευθύνης.  Πιστεύω ότι με έναν καλό καταμερισμό των ωρών στη διάρκεια της ημέρας, κάτι τέτοιο είναι εφικτό.

Ποιο μήνυμα θα  θέλατε να στείλετε στις μαθήτριες του σχολείου σας σχετικά με την ηγεσία, τις σπουδές και τις επαγγελματικές φιλοδοξίες τους;

Θα έδινα ακριβώς το ίδιο μήνυμα σε όλους, γιατί για μένα όλοι, μαθητές και μαθήτριες, ανήκουν στην ιδια κατηγορία δυνατοτήτων. Οπότε, θα έλεγα ότι η ηγεσία είναι καθαρά θέμα στάσης, οράματος και ευθύνης. Άρα, μέσα από τη γνώση και την σταθερή πορεία για τα όνειρα μας, μπορούμε όλοι να διεκδικήσουμε το χώρο μας και αντίστοιχα να βάλουμε τον εαυτό μας και σε θέση ευθύνης.

 

«Η Πολιτική Είναι Υπόθεση Όλων: Η Χρύσα Καραγιάννη μιλά για τις Γυναίκες, τα Στερεότυπα και την Τόλμη»

Η Χρύσα Καραγιάννη, Περιφερειακή Σύμβουλος Νοτίου Αιγαίου, πρώην βουλεύτρια και υποψήφια Περιφερειάρχης με τον ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, μοιράστηκε με τους/τις μαθητές/μαθήτριες του 4ου ΓΕ.Λ. Ρόδου τις σκέψεις της για τον ρόλο των γυναικών στην πολιτική. Με ειλικρίνεια και πάθος, μίλησε για τα εμπόδια, τις διακρίσεις και τα στερεότυπα που εξακολουθούν να υπάρχουν στον πολιτικό χώρο, αλλά και για την ανάγκη ενίσχυσης της γυναικείας φωνής στη δημόσια ζωή. Το μήνυμά της είναι σαφές: η πολιτική είναι υπόθεση όλων, όχι προνόμιο λίγων.

Τι σας ώθησε να ασχοληθείτε με την πολιτική και ποια είναι η διαδρομή σας;

Η πολιτική ήταν παρούσα στην οικογένειά μου όσο θυμάμαι τον εαυτό μου. Ο πατέρας μου υπήρξε βουλευτής στην πρώτη  μεταπολιτευτική βουλή, Δήμαρχος Ρόδου για δύο τετραετίες και Νομάρχης Δωδεκανήσου. Η μητέρα μου, επίσης, ήταν ενεργή στην ομάδα δημοκρατικών γυναικών, σε εποχές που η γυναικεία διεκδίκηση ήταν ιδιαίτερα δύσκολη. Όλα αυτά με επηρέασαν και  χωρίς να το καταλάβω, άρχισα να συμμετέχω, πρώτα βοηθώντας προεκλογικά και αργότερα με πιο ενεργό ρόλο.

Η ένταξή μου στον ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία το 2017 ήταν το πρώτο ουσιαστικό βήμα. Ακολούθησε η υποψηφιότητά μου ως βουλεύτρια, ένας ρόλος που ανέλαβα τιμητικά έστω και για δύο ημέρες, καθώς μεσολάβησε αλλαγή εκλογικού νόμου. Στη συνέχεια, ήμουν επικεφαλής στις περιφερειακές εκλογές για την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, όπου σήμερα είμαι περιφερειακή σύμβουλος και επικεφαλής της παράταξης "Ανοιχτοί Ορίζοντες".

Πώς βλέπετε την εξέλιξη της συμμετοχής των γυναικών στην πολιτική τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα;

Υπάρχει πρόοδος σε σύγκριση με το παρελθόν, όμως οι γυναίκες παραμένουμε μειοψηφία. Στο περιφερειακό συμβούλιο, για παράδειγμα, είμαι η μόνη γυναίκα επικεφαλής από τις τέσσερις παρατάξεις. Και στη Βουλή, παρά την αύξηση των γυναικείων παρουσιών, η εκπροσώπηση παραμένει άνιση. Πρέπει να μάθουμε να στηρίζουμε γυναίκες υποψήφιες και να εμπιστευόμαστε τις ικανότητές μας.

Πιστεύετε ότι στην ελληνική πολιτική σκηνή υπάρχει πραγματική ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών;

Δυστυχώς όχι. Δεν αφορά μόνο στον αριθμό των εκπροσώπων, αλλά και στον τρόπο που αντιμετωπίζονται οι γυναίκες. Υπάρχει συχνά σεξιστική και υποτιμητική στάση, είτε από αντιπάλους, είτε από τα μέσα ενημέρωσης. Έχω δεχθεί σχόλια για την εμφάνισή μου, για το "αν έχω πολιτικό λόγο", ακόμα και προσβλητικά υπονοούμενα — όλα αυτά δείχνουν πόσο δρόμο έχουμε ακόμη μπροστά μας.

Έχετε βιώσει διακρίσεις ή σεξιστική αντιμετώπιση στην πολιτική σας πορεία;

Ναι, πολλές φορές. Θυμάμαι χαρακτηριστικά ότι στην πρώτη μου δημόσια εμφάνιση, με χαρακτήρισαν επανειλημμένα "πολύ μικρή" για να βρίσκομαι στην πολιτική σκηνή. Αν ήμουν άντρας, δεν θα είχε ειπωθεί αυτό. Συχνά αντιμετωπίζομαι με σκεπτικισμό ή υπονοούμενα που σχετίζονται αποκλειστικά με το φύλο μου. Όμως αυτό με κάνει πιο πεισμωμένη και αποφασισμένη να συνεχίσω — για εμένα, αλλά κυρίως για τις επόμενες γενιές.

Ποια θεωρείτε τα κύρια εμπόδια που αποτρέπουν τις γυναίκες από το να ασχοληθούν με την πολιτική;

Καταρχάς, οι ευθύνες της οικογένειας, ειδικά της μητρότητας, αποτελούν αντικειμενικό εμπόδιο. Η πολιτική απαιτεί χρόνο, γνώση και αφοσίωση. Επίσης, τα στερεότυπα είναι βαθιά ριζωμένα. Πολλές φορές δεν πιστεύουμε ούτε οι ίδιες στις δυνατότητές μας. Η κοινωνία μάς ωθεί να μένουμε στο "οικείο" και όχι να τολμούμε. Η αλλαγή πρέπει να ξεκινήσει από εμάς, αλλά και από την παιδεία.

Πιστεύετε ότι οι γυναίκες πολιτικοί αντιμετωπίζονται διαφορετικά από τους άνδρες από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης;

Ναι  και αυτό είναι πολύ εμφανές. Οι γυναίκες κρίνονται για την εμφάνισή τους, τα ρούχα ή ακόμα και τα παπούτσια τους. Είδαμε δημοσιογραφικές επιθέσεις που επικεντρώνονται στο σώμα ή στη "θηλυκότητα" πολιτικών, κάτι που δεν συμβαίνει με τους άνδρες. Εμένα με αποκάλεσαν “τενεκέ που κάνει θόρυβο στην κατηφόρα” — ένα σχόλιο χυδαίο και εντελώς άσχετο με τις πολιτικές μου θέσεις.

Ποιο είναι το δικό σας όραμα για το ρόλο των γυναικών στη χάραξη πολιτικής και στη δημόσια διοίκηση;

Οραματίζομαι μια κοινωνία όπου δεν θα κυνηγάμε την "ισότητα στους αριθμούς", αλλά τη συμπληρωματικότητα των φύλων. Οι γυναίκες έχουμε ενσυναίσθηση, ανθεκτικότητα  και τη δυνατότητα να συνδυάζουμε πολλά πράγματα ταυτόχρονα. Θέλω μια πολιτική που να νοιάζεται για τους ευάλωτους, για το περιβάλλον, για τη νέα γενιά. Και εύχομαι οι νέοι και οι νέες που έχουν φύγει στο εξωτερικό να επιστρέψουν για να συμμετέχουν ενεργά σε αυτή την αλλαγή.

Τι θα συμβουλεύατε μια νέα γυναίκα που θα ήθελε να ασχοληθεί με την πολιτική;

Να το τολμήσει! Να μη φοβηθεί τη σύγκρουση, να μείνει αυθεντική και να πιστέψει στη φωνή της. Η πολιτική δεν είναι προνόμιο κανενός φύλου — είναι δικαίωμα και καθήκον όλων όσων θέλουν να κάνουν τη διαφορά.

 

 

Κατευθυνθείτε στο αντίστοιχο άρθρο στον τοπικό τύπο πατώντας εδώ.